Zabawy słownikowe.
Bardzo lubiane i chętnie podejmowane przez dzieci są tak zwane zabawy słownikowe. Nie tylko bogacą one i rozwijają mowę, doskonalą analizę słuchową, ale również porządkują posiadane przez dziecko wiadomości, uczą logicznego myślenia, ćwiczą refleks. Mogą w nich uczestniczyć tylko dwie osoby: dorosły i dziecko, ale także nadają się one do przeprowadzenia w większej grupie. Ich niewątpliwą zaletą jest to, że można je organizować wszędzie: na spacerze i w podróży, w poczekalni dentystycznej, w autobusie czy tramwaju, a także wówczas, gdy nasze dziecko odwiedzi kilkoro rówieśników. Stopień ich trudności łatwo jest przystosowywać do poziomu wiadomości dzieci. Oto kilka przykładów zabaw, w jakich chętnie będzie uczestniczyć sześciolatek.
Co znajduje się w pokoju?
To jedna z najłatwiejszych zabaw słownikowych. Wymieniamy na przemian – raz dziecko, a raz dorosły – przedmioty, jakie znajdują się w pokoju. Jeżeli w zabawie bierze udział kilkoro dzieci, przed jej rozpoczęciem ustalmy kolejność, w jakiej każdy będzie zabierał głos. W sytuacji, gdy któreś dziecko zwleka z odpowiedzią, pozostali zaczynają liczyć głośno do dziesięciu (pomaga w tym dorosły), jeżeli nie wymieni ono w tym czasie żadnej nazwy, daje fant albo odpada z dalszej zabawy (ten wariant można zastosować przy większym zespole). Również za powtórzenie już wcześniej wymienionej nazwy dziecko daje fant lub wycofuje się z zabawy.
Po pewnym czasie zmieniamy temat i na przykład dzieci wymieniają, co rośnie w ogródku, co można kupić w sklepie spożywczym, papierniczym czy warzywnym.
Kto zna więcej?
Innym rodzajem zabawy słownikowej jest wymienianie wyrazów zaczynających się na określoną literę. Zabawa przebiega w taki sam sposób, jak poprzednia. W jej wyniku ustalamy, kto zna i potrafi wymienić więcej wyrazów na daną literę.
Przy okazji tej zabawy możemy wzbogacić zasób słownikowy dziecka, zaznajamiając je z trudniejszymi, rzadziej w mowie potocznej używanymi wyrazami. Bo na przykład przy wymienianiu wyrazów zaczynających się na literę l dziecko nazwie takie przedmioty, jak: lalka, lampa, lizak, list, lusterko, latarka, a dorosły użyje wyrazów trudniejszych: legitymacja, ląd, legenda, lelek, lekcja, lutownica i oczywiście objaśni ich znaczenie, gdy dziecko o to zapyta.
I tak jak w poprzedniej zabawie, ten, kto nie potrafi szybko wymienić kolejnego wyrazu, powtórzy już wymieniony, albo rozpoczynający się od innej litery – daje fant.
Można również ustalić, że wymieniać będziemy wyrazy zaczynające się od określonej sylaby, na przykład: papier, papuga parasol, pawian, parówki, park, parawan, paznokieć itp.
Na ostatnią literę.
I jeszcze trudniejszy typ zabawy słownikowej. Polega ona na wymienianiu wyrazów rozpoczynających się od ostatniej litery poprzedniego słowa. Przy tej zabawie dziecko dokonuje dokładnej analizy słuchowej każdego wyrazu, zanim wymieni na przykład: lalka, agrest, trawnik, kasztan, nożyczki, igła itd. Sposób prowadzenia zabawy jest taki sam, jak poprzednich.